Dementie, een andere kijk in een andere wereld
Inzicht verwerven in het ziektebeeld van dementie is van onschatbare waarde voor zorgverleners. Het stelt je in staat om bewuster om te gaan met mensen die aan dementie lijden. Daarnaast is het cruciaal om je bewust te zijn van de impact van je eigen gedrag op bewoners, patiënten of cliënten met dementie.
Dementie is een complexe aandoening die het leven van degenen die ermee te maken hebben ingrijpend kan veranderen.
Door diepgaand inzicht te ontwikkelen in de aard van dementie, kunnen zorgverleners niet alleen empathie tonen, maar ook effectiever communiceren en reageren op de behoeften van mensen met dementie. Het bewustzijn van de eigen invloed op het gedrag van de persoon met dementie kan leiden tot meer respectvolle en doeltreffende zorg, en uiteindelijk de kwaliteit van leven voor deze personen verbeteren.
Tijdens de sessies gaan we dieper in op de bewustwording van ‘eigen invloed’ en ‘eigen gedrag’ als zorgverlener.
We staan stil bij het belang van ‘eenvoud, structuur en duidelijkheid’ in de omgang met mensen met dementie. We geven concrete tips en aandachtspunten omtrent diverse onderwerpen zoals verzorging, hygiëne, voeding, gedrag, lichamelijke aftakeling, cognitieve aftakeling, veiligheid en omgeving.
Deze opleiding bestaat uit verschillende modules die elk afzonderlijk kunnen uitgewerkt worden.
Module 1: basiskennie met betrekking tot dementie
Deze sessie omvat volgende onderwerpen:
- Wat is dementie?
- Wat zijn de mogelijke oorzaken?
- Hoe verloopt een dementeringsproces?
- Welke lichamelijke, cognitieve en gedragsveranderingen treden vaak op?
- Met welke types dementie krijg je te maken en wat zijn de symptomen?
Deze module omvat één sessie van 3u
Module 2: Hoe ga je om met mensen met dementie in verband met
- Zorg
- Hygiëne
- Voeding
- Gedrag
- Lichaamsbeweging
- Cognitieve aftakeling
- Veiligheid
Deze module omvat één sessie van 3u
Module 3: Op een correcte manier communiceren voorkomt misverstanden en conflicten
Deze sessie omvat volgende onderwerpen:
- Communicatie, niet alleen praten maar vooral luisteren en kijken
- Communicatie, goed afstemmen op anderen- belevingsgericht contact
- Wat is een dementievriendelijke houding?
- Hanteren en sturen van emoties.
Deze module omvat één sessie van 3u
Module 4: Omgaan met complex gedrag en agressie
Tijdens deze sessie komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wat verstaan we onder moeilijk gedrag, complex gedrag en agressie?
- Waardoor ontstaat het?
- Wat doet agressie en moeilijk gedrag met ons?
- Hoe kunnen we de signalen herkennen?
- Hoe gaan we om met onverwachte situaties en onvoorspelbaar gedrag?
- Hoe kan je houding bijdragen in het voorkomen of verminderen van agressie?
- Omgangsadvies:
- Algemene adviezen
- Omgangsadvies bij claimend gedrag (energiezuiger): stappenplan
- Omgangsadvies bij dwalen of dolen
- Omgangsadvies bij verzamelwoede
- Omgangsadvies bij onrust
- Omgangsadvies bij nachtelijke onrust (beslissingsboom slaap): heel veel tools, tips en tricks
- Omgangsadvies bij agressie
- Omgaan met wanen en hallucinaties
- Omgaan met roepgedrag
Deze module omvat één sessie van 6u
Module 5: Omgaan met roepgedrag.
Tijdens deze sessie komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wanneer spreken we over roepgedrag?
- Welke soorten roepgedrag zijn er?
- Mogelijke oorzaken van roepgedrag?
- Hoe gaan we om met roepgedrag
- Stappenplan
- Valkuilen voor het team
Deze module omvat één sessie van 6u
Module 6: Wat is zinvolle dagbesteding
Tijdens deze sessie komen volgende onderwerpen aan bod:
- Normalisatieprincipe
- Wat is kwaliteit van leven?
- Tools
- De plaats van de vrijwilliger/mantelzorger
- Woonzorgleefplan
- Wat?
- Hoe opmaken?
- Hoe informatie verzamelen
- Tools
- Actieplan
Deze module omvat één sessie van 4u
Module 7: Hartelijke belevingsgerichte zorg:
Tijdens deze sessie komen volgende onderwerpen aan bod:
Hoe creëer je kwaliteitsvolle dementiezorg, vertrekkend vanuit de zorgrelatie en steunend op 6 fundamenten: beeldvorming, normalisatie, autonomie in geborgenheid, afgestemde zorg voor personen met dementie, mantelzorgers en de professionele zorgverlener en vrijwilliger?
- Wat is de betekenis?
- Hoe pas je dit toe in de praktijk?
Vanuit dit gegeven werken we rond elk van deze fundamenten met de cursisten. Hierbij gaan we moeilijk hanteerbaar en onbegrepen gedrag niet uit de weg. We gaan eerder kijken welke tools en tips we kunnen aanreiken om aan de slag te gaan. Mogelijke tools:
- Verschillende types gedragsobservatieschalen,
- WSW-dementie (Waardeschaal subjectief welbevinden voor ouderen met dementie)
- Pijnobservatieschalen voor personen met dementie
Deze module omvat één sessie van 6u
Module 8: Concrete tips voor dagelijkse omgang.
Tijdens deze module komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wonen en leven: wie is de mens achter mijn bewoner met dementie?
- Afgestemde zorg bij personen met dementie:
- Van taakgericht naar bewonersgericht. De bewoner staat centraal.
- Het perspectief van de bewoner met dementie en van de mantelzorger.
- Verzamel informatie over verleden, heden en toekomst.
- Deel info: is het team op de hoogte? Alsook de familie, mantelzorgers, vrijwilligers?
- Pas deze info toe (cultuurverandering in veel teams, creatief omgaan met de informatie, samen nadenken en uitproberen).
- Een cultuur van waardering geeft dynamiek.
- De mantelzorger/familie als medezorgverlener, medecliënt, naaste en expert.
- Hoe pas ik het SOFA-model toe? (samenwerken, ondersteunen, faciliteren en afstemmen)
- Maaltijdzorg bij personen met dementie.
- Wat zijn alternatieven voor fixatie
- Autonomie in geborgenheid: vertaalslag naar de dagdagelijkse realiteit.
Deze module omvat één sessie van 6u
Module 9: Kwaliteitsvolle belevingsgerichte dementiezorg vertrekkend vanuit de 6 fundamenten:
Tijdens deze sessie komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is kwaliteitsvolle dementiezorg?
- Vertrekken vanuit een bestaand model die zowel in de thuiszorg, in het DVC, in het WZC en in het ziekenhuis kan gebruikt worden.
- Gebaseerd op het boek: “Ik, jij, samen mens” van Herlinde Dely, Jurn Verschraegen, Jan Steyaert (Expertisecentrum Dementie Vlaanderen)
- De zorgrelatie vormt de centrale component binnen 6 pijlers
- Beelvorming: de mens achter de aandoening
- Het verhaal van de zorgvrager in kaart brengen
- Hoe?
- Actief luisteren kan je helpen
- Normalisatie: zo gewoon mogelijk, maatschappelijke participatie
- Herkenbare omgeving: betekenis
- Kritische blik naar de afdeling
- Thuis: betekenis
- Arbeidskleding
- Samenleven en ontmoeten
- Normalisatie: bewuste keuze op 3 niveaus
- Beelvorming: de mens achter de aandoening
- Autonomie in geborgenheid
- Wensen van de bewoner: verleden-heden-toekomst
- Doelzoeker
- Autonomie = een recht!
- Autonomie: respect voor en herstel zit in kleine dingen
- Welke keuze maak je bij risico’s
- Inspraak in grote en kleine beslissingen: Gedeelde beslissing of plaatsvervangende beslissing
- Afgestemde zorg: op zoek samen met bewoner en mantelzorger naar levenszin en kwaliteit van leven
- Mens staat centraal
- Dimensies van afgestemde zorg
- Gedrag kaderen en afstemming
- Hoe afstemmen in de zorgpraktijk?
- Kenmerken van een goede zorgverlener
- Grenzen aan zorg op maat
- Mantelzorgers en naasten: SOFA-model
- Triadisch werken bij dementie
- SOFA-model in de praktijk
- Samenwerken
- Kwaliteitsvolle zorg in alle levensdomeinen: de professionele zorgverlener en vrijwilliger
- Vertrekkend vanuit de zorgrelatie
- Kritische houding
- Gebruik reflectietool
We sluiten af met een persoonlijk actieplan
Deze module omvat één sessie van 6u en een opvolgsessie van 3u
Interesse om deze modules inhouse te organiseren? Neem contact om met Anja: vormingen @ anker-vzw.be